بسیاری از افراد تصور میکنند که حافظه انسان از زمان تولد تا مرگ به صورت ثابت باقی می ماند، یعنی کسی که حافظه خوبی ندارد، هرگز نمیتواند حافظه خوبی داشته باشد، در حالی که این یک تصور کاملا اشتباه است. تقویت حافظه بسیار ساده تر از آن چیزی است که فکر میکنید. همانطور که میتوانید مسائل جدید، زبان جدید و هر مهارت جدیدی را یاد بگیرید، با چند تمرین ساده نیز میتوانید حافظه خود را تقویت کنید.
به طور کلی دو نوع حافظه داریم:
حافظه کوتاه مدت، همان بخشی است که مغز برای ذخیره اطلاعات کوچک که همان لحظه دریافت کرده، استفاده میکند. برای مثال اگر شما فردی را برای اولین بار ملاقات کنید و مغز شما نام فرد را در حافظه کوتاه مدت ذخیره میکند. تحقیقات نشان دهنده این هستند که حافظه کوتاه مدت میتواند تا ۷ تکه کوچک از اطلاعات را ذخیره کند و بعد از آن اطلاعات جایگزین هم خواهند شد.
اما هنگامی که شما برای یک آزمون مطالعه میکنید، حافظه بلند مدت شما درگیر میشود. به خاطر سپردن خاطرات زندگی، لحظاتی که با دوستان و فامیل داشته اید و سایر موقعیتهای مشابه، در قسمت بلندمدت حافظه ذخیره میشوند. در این مطلب قصد داریم راه های تقویت حافظه بلند مدت را مطرح کنیم.
حافظه شما درون مغز شما است
همه ما میدانیم که حافظه، بخشی از مغز است، پس هر چیزی که به تقویت مغز کمک کند، به تقویت حافظه نیز کمک خواهد کرد. تمرینات فیزیکی، ورزشها و فعالیتهای فکری، بازیهای فکری و پازل مثل حل جدول و سودوکو از مثالهایی هستند که تاثیر آنها بر حافظه اثبات شده است.
عقل ( مغز ) سالم در بدن سالم! تغذیه سالم، دوری از استرس، و کنترل عصبانیت از مواردی هستند که نه تنها باعث میشوند مغز شما راحت تر بر روی موضوعی تمرکز کند، بلکه برای سلامت جسمانی شما نیز مفید هستند. خواب کافی در طی شب نیز بسیار مهم است. موارد مهم دیگر شامل مواد غذایی ویتامینی، امگا۳ و سبزیجات هستند.
تقویت حافظه کوتاه مدت و بلند مدت
اولین نکته برای داشتن یک حافظه خوب، تمرکز است. برای اینکه اطلاعات در مغز شما بهتر حک شوند، باید بهتر تمرکز کنید. نکاتی را که میتوانند در این امر (تقویت حافظه) به شما کمک کنند در زیر مشاهده میکنید:
۱- تمرکز کردن
یکی از دلایل اینکه چیزی خوب در ذهن شما ثبت نمیشود، انجام همزمان چند کار است. بر روی کاری که انجام میدهید تمرکز داشته باشید و همزمان با آن کار دیگری را شروع نکنید. این مساله به این دلیل اهمیت دارد که مغز برای ثبت صحیح و کامل اطلاعات به زمان نیاز دارد. اگر اطلاعات به درستی در مغز یا حافظه ثبت نشوند، نمیتوانید آنها را کامل به یاد بیاورید.
۲- بو کشیدن، لمس کردن، مزه کردن ، شنیدن و دیدن
اینها حواس پنجگانه ای هستند که زندگی بدون آنها بسیار دشوار خواهد بود ولی هرچه تعداد حواس بیشتری را هنگام به خاطر سپردن چیزی درگیر کنید، آن چیز را بهتر به خاطر خواهید سپرد. برای همین اگر میخواهید نام کسی را که برای اولین بار او را ملاقات میکنید به خاطر بسپارید، به چشمان او نگاه کنید (حس بینایی ) و نام وی را زیر لب تکرار کنید ( تکرار شنوایی ) و سپس با وی دست دهید ( حس لامسه ).
هر چه بیشتر از حواس ۵ گانه استفاده کنید، حافظه شما راحت تر کار خود را انجام خواهد داد.
۳- تکرار کردن
یکی از روشهایی که قطعا با آن آشنا هستید، تکرار کردن است. بسیاری از افراد برای به خاطر سپردن چیزی آن را مدام تکرار میکنند. این کار باعث میشود تا اطلاعات برای مدت طولانی تری در حافظه شما باقی بماند.
۴- بخش بخش کردن
یک عدد ده رقمی را تصور کنید، برای مثال کد ملی یا شماره موبایل! بجای اینکه آن را به صورت عدد به عدد و یا یک عدد واحد به خاطر بسپارید، آن را به سه یا چند عدد بخش کنید. به عنوان مثال ۱۲۳۴۵۶۷۸۹۰ را میتوان اینگونه بخش کرد : ۷۸۹۰-۴۵۶-۱۲۳ به این ترتیب ذهن راحت تر میتواند آن را به خاطر بسپارد. این مساله در مورد جملات نیز صدق میکند. هنگامی که میخواهید جمله ای را به خاطر بسپارید، آن را به بخشها و جملاتی کوچک تر بخش کنید و هر بخش را جداگانه حفظ کنید.
۵- سازماندهی کردن
مغز علاقه زیادی به سازماندهی اطلاعات دارد. برای همین است که کتابها فصل بندی میشوند و برای مقاطع تحصیلی، سرفصل درسی ارائه میشود. سازماندهی اطلاعاتی که میخواهید آنها را به خاطر بسپارید کمک بسیار زیادی به حافظه شما خواهد کرد. هرچه اطلاعات را دقیقتر به مغز ارائه دهید، مغز نیز آنها را دقیقتر به خاطر شما خواهد آورد.
۶- از تکنیکهای تقویت حافظه استفاده کنید
تکنیکها و روشهای زیادی برای تقویت حافظه ابداع شده اند ولی تمام آنها در یک چیز مشترک هستند: کمک میکنند تا اطلاعات پیچیده را از طریق تصویر سازی، مخفف سازی، منظوم سازی ( شعر ) و آهنگ بهتر به خاطر بسپاریم. برای مثال در علوم پزشکی، دانشجویان باید نام استخوانهای بدن را حفظ کنند یا اینکه علائم مشخص یک بیماری خاص را به خاطر داشته باشند. در این موارد میتوان حروف نخست بیماری و علائم مهم آن را مرتبط کرد. در آینده به تفصیل تکنیکهای متفاوت تقویت حافظه را با شما در میان خواهیم گذاشت.
۷- از روشی که برای شما راحت تر است استفاده کنید
هر فرد شیوه ای منحصر به فرد در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات دارد و اینطور نیست که یک شیوه در تمام شرایط مناسب باشد. باید برای شرایط مختلف از شیوه های مختلف استفاده کرد. سعی کنید از روشی که مناسب شخص شما است استفاده کنید، حتی اگر این روش برای سایر افراد سخت و دشوار باشد و یا خوب جواب ندهد. شما خودتان بهتر از شرایط و تواناییهای خود آگاهی دارید. مثلا بعضی ها با نوشتن روی کاغذ مطالب جدید را بهتر یاد میگیرند و بعضی دیگر با ضبط کردن صدای خودشان و گوش دادن به آن، این کار را انجام میدهند.
۸- ارتباط برقرار کنید
هنگامی که چیز جدیدی یاد میگیریم، اغلب فراموش میکنیم که بین اطلاعات جدید و قدیمی رابطه برقرار کنیم. تحقیقات نشان میدهند که وقتی بین اطلاعات جدید و قدیمی ارتباط برقرار میکنیم، حافظه آنها را با قدرت بیشتری ذخیره خواهد کرد و هر دو موضوع بهتر و دقیقتر در ذهن شما باقی خواهند ماند. اطلاعات جدید را مانند حلقه های زنجیر به اطلاعات و تجربیات قدیمی تر متصل کنید.
.
” هرکسی که برای رسیدن به پیروزی برنامه ریزی نکند برای شکست برنامه ریزی کرده است” .
در این جا قصد داریم در مورد نحوه ی صحیح برنامه ریزی صحبت کنیم تا شما بتوانید خودتان برای خودتان و بر اساس توانایی و زمانی که در اختیار دارید برنامه ریزی مناسب و قابل انجامی را طرح ریزی کنید و یک گام به سوی موفقیت نزدیک تر شوید.
هدف از برنامه ریزی
اولین و مهمترین عامل در برنامه ریزیتعیین هدف است! اصلا برنامه ریزی میکنید تا به یک هدف خاص که در ذهن دارید برسید. خود این هدف به چند بخش تقسیم میشود که عبارتند از:
که این ها باید در طول هم باشند، یعنی اهداف کوتاه مدت باید بخشی از اهداف میان مدت را تکمیل کنند و اهداف میان مدت باید کامل کننده ی اهداف بلند مدت شما باشند. به عبارت دیگر، اهداف بلند مدت از چند هدف میان مدت تشکیل شده اند و اهداف میان مدت هم از چندین هدف کوتاه مدت شکل گرفته اند. این مسیر باید به صورت پله به پله طی شود و اهداف کوتاه مدت مصداق همین پله ها هستند.
همین الان یک کاغذ و قلم بردارید و با خط درشت هدف خود را بنویسید. به یاد داشته باشید که باید بگونه ای بنویسید که گویی همین الان به هدفتان دست پیدا کرده اید. نخست چشمانتان را ببندید و به جایی که دوست دارید برسید فکر کنید، تصورش کنید و سعی کنید با تمام وجود احساسش کنید. این احساس ممکن است الان برای شما غریب باشد ولی مطئن باشید در آینده فقط یک رویا نخواهد بود. همین احساس و هدف را با خط درست به روی کاغذ منتقل کنید، طوری که هر دفعه نگاهتان به این نوشته افتاد، احساسش را در وجود خود تجربه کنید. باید بدانید که تنها دانستن هدف کافی نیست، نوشتن هدف بر روی کاغذ باعث میشود که به مرور زمان، این هدف در ضمیر ناخودآگاه شما پرورش یابد.
پس باید هدفتان را بر روی کاغذ با خط درشت و ترجیحا به صورت رنگی (رنگ شاد) بنویسید و در مکانی که مقابل دید شما قرار دارد نصب کنید طوری که روزی چند بار آن را ببینید. فراموش نکنید که هدف باید با جمله ای به زمان حال نوشته شود:
“خدایا شکر که با لطف تو الان دانشجوی ممتاز رشته مهندسی دانشگاه اصفهان هستم”
سعی کنید هر روز که از خواب بیدار میشوید برای چند دقیقه به هدفتان فکر کنید و آن را احساس کنید! و بعد با یک لبخند روزی را که در پیش رو دارید آغاز کنید و این لبخند را تا انتهای روز بر لبان خود داشته باشید.
لازم است بدانید تا اینجا تنها نیمی از مسیر را طی کرده اید! مسیر زندگی خود را مشخص کرده اید و میدانید که چه انتظاراتی از زندگی خود دارید و میخواهید به کدام سمت حرکت کنید. حال لازم است توشه ی راهی که در طول این مسیر برای رسیدن به نقطه ی پایان احتیاج دارید را مشخص کنید. این توشه ی راه در واقع همان برنامه ریزی کردن است.
اهمیت یک برنامه ریزی خوب و منسجم
بیایید اول با هم ببینیم یک برنامه خوب چه ویژگی هایی باید داشته باشد! من این ویژگی ها را اینطور اولویت بندی میکنم:
مطالب دیگر ما را مطالعه کنید:
فوايد مطالعه
انسان موجودي كمال‌گرا است و با سكون و سكوت سازگاري ندارد او هميشه به دنبال راهي است كه يك قدم‌پيش‌گذارد و گره‌اي از مشكلات خود بگشايد بنابراين او براي پيشرفت در عرصه‌هاي زندگي، احتياج به شناخت نسبتاًكاملي از خود و جامعه دارد و بايد با گذشته و آينده ارتباط برقرار كند.
كتاب و مطالعه، عاملي براي شناخت و رشد ديني، فرهنگي، اخلاقي و اجتماعي انسان است. با كتاب خوب انسان‌ساخته مي‌شود، رشد مي‌كند و براي حركت آماده مي‌شود. كتاب انسان را به مرزهاي علم و دانش نزديك مي‌كند و اورا به قلّه‌هاي رفيع معرفت و آگاهي مي‌رساند.
كتاب و كتابخواني راهي براي تقويت روحيه‌ي ديني كودكان و نوجوانان است. مطالعه كتابهاي ديني و مذهبي به‌كودك و نوجوان كمك مي‌كند تا به درك صحيحي از مسائل ديني دست يابد و پيش از آن كه دير شود به رشد وشكوفايي لازم برسند. كتابخواني باعث پيشرفت تحصيلي كودكان و نوجوانان مي‌گردد. همچنين مطالعه غير درسي‌باعث بالا رفتن سطح فكر، فعال شدن ذهن، افزايش گنجينه لغات و افزايش علم و آگاهي مي‌گردد.
«خواندن داستانهاي مختلف، موجب شكل گرفتن ارزشهاي گوناگون در ذهن كودك مي‌شود، حساسيت او را رشدمي‌دهد و احترام به ديگران در او شكل مي‌گيرد رضايتي كه كودك از مطالعه بدست مي‌آورد او را متّكي به خود بارخواهد آورد. سؤالهايي كه در اثر مطالعه براي كودك مطرح مي‌شود و مقايسه‌هايي كه او بين مسائل مختلف مي‌كند درمجموع موجب مي‌شود كه او فردي خلاِّ بار آيد».
با بهره‌گيري از تخيّل كه ضرورت اساسي خلاّقيّت است دنيايي بزرگ و پهناور در مقابل چشمان كودك گشوده‌مي‌شود و او قادر مي‌شود آزادانه خيال‌پردازي كند. كودك در اين شرايط هرگز خود را محدود و محبوس در حصارواقعيتها و امور مشهود و ملموس نديده و فارغ بال هر آنچه را كه دلش مي‌خواهد تصور مي‌كند.
كتابخواني توانايي كودكان و نوجوانان را در بيان نيازها و خواسته هايشان افزايش مي‌دهد. عدم توانايي در بيان‌مطالب، نيازها و خواسته‌ها به صورت كلامي و نوشتاري به ميزان مطالعه و خواندن بستگي دارد. كساني كه در مطالعه،مهارتهاي لازم را پيدا مي‌كنند در اين زمينه‌ها توانايي ابراز عقيده را داشته و هرگز از بيان مطالب خويش واهمه‌اي به‌خود راه نمي‌دهند و بدون غلط و دست‌پاچگي به تشريح مسائل خود مي‌پردازند و همين امر مانع سرخوردگي آنها دراجتماع شده و زمينة مؤفقيت و سعادتشان را فراهم مي‌كند.
مطالعه يكي از بهترين راههاي غني سازي و بهره‌وري از اوقات فراغت است. استفاده مطلوب و شايسته از اين‌اوقات تأمين كننده سلامت روان و رشد و تعالي شخصيت انسان است و بي‌برنامه‌گي و بي‌توجّهي به اين مهم‌ّ زمينه‌سازبسياري از انحرافات و كجرويهاي اجتماعي است. مطالعه از كم‌هزينه‌ترين روشهاي گذراندن اوقات فراغت است كه‌اگر به روش صحيح انجام شود آرامش پايدار و بسيار خوبي خواهد داشت و در پيشگيري از بزهكاري و انحرافات‌كودكان و نوجوانان تأثير زيادي دارد.
آيا عادت به مطالعه امري اكتسابي است؟
عده‌اي از والدين و مربيان تصور مي‌كنند كه عادت به مطالعه امري ذاتي و خصلتي است كه فقط در عده خاصي ازافراد وجود دارد و تنها بعضي از كودكان و نوجوانان به دلايل مختلف از جمله كنجكاوي، علاقه و... به آن روي‌مي‌آورند و ديگران نمي‌توانند اهل مطالعه باشند و شايد براساس همين اعتقاد هيچگونه تلاشي براي ايجاد عادت به‌مطالعه در كودكان و نوجوانان خود انجام نمي‌دهند.
پژوهشهاي اخير در زمينة تعليم و تربيت ثابت كرده است كه عادت به مطالعه يك امر اكتسابي است يعني‌همان‌طور كه يك كودك، خواندن و نوشتن و حساب كردن را ياد مي‌گيرد، مي‌تواند مطالعه را هم بياموزد. پس بايدروش مطالعه را به او آموخت و او را به مطالعه عادت داد. در اين مقاله سعي بر اين است كه نقش خانواده و مدرسه راهر كدام بطور مجزّا مورد بررسي قرار داده تا وظيفة هر كدام جداگانه مشخص شود.
نقش خانواده در ترغيب فرزندان به مطالعه و كتابخواني
خانواده، اولين مدرسه‌اي است كه انسان در آن درس مي‌آموزد و به عنوان نخستين پايگاه آموزش و پرورش و ازاساسي‌ترين عوامل در تشكيل شخصيت كودك است. خانواده نقش بسيار مهمّي در رشد و پرورش كودك دارد و درتمام جنبه‌هاي فردي (معنوي، فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و...) اثري عميق و غيرقابل انكار دارد. بايدبپذيريم كه اولين عامل مؤثر در ايجاد انگيزه و عادت به مطالعه و كتابخواني در كودكان «خانواده» است.
شيوه‌هاي زير براي ايجاد انگيزه و عادت به منطالعه و كتابخواني به خانواده‌ها پيشنهاد مي‌شود:
1 ـ براي كودكان و نوجوانان خود برنامه‌ريزي كنيد.
يكي از ضروري‌ترين نياهاي انسان در زندگي، داشتن يك برنامه مناسب است. هر چند در جامعه ما بسياري از افرادو خانواده‌ها به اين اصل اساسي و مهم توجّهي نمي‌كنند ولي معمولاً انسانهايي كه طالب موفقيّت و سعادت هستندبرنامه منظمي را براي زندگي خود و فرزندانشان تنظيم مي‌كنند. برنامه‌اي كه در برگيرندة تمام نيازهاي جسمي و رواني‌آنها باشد. انجام تكاليف شرعي و ديني، بازي، ورزش، انجام تكاليف درسي، تماشاي تلويزيون، همكاري در امورخانه، شركت در بحث‌هاي خانواده، مطالعه و كتابخواني و...
2 ـ براي فرزندان خود قصّه بگوييد.
قصّه وسيله‌اي است كه مي‌تواند كودكان را پيرامون بزرگترها جمع كند و روابط عاطفي بين آنها را تقويت كند.والدين مي‌توانند از راه قصه‌گويي توجه و اعتماد كودكان را به خود جلب كنند و با انتقال آنان به دنياي شادي و تخيّل‌زمينة رشد و تكامل ذهنيشان را فراهم كنند. كودكان علاقة زيادي به شنيدن قصه‌ها دارند و از اين كار لذّت مي‌برند. آنهابسياري از اوقات به مطالبي كه برايشان مي‌گوييم يا مي‌خوانيم به چشم يك قصه‌ي خيال‌انگيز نمي‌نگرند بلكه آن رارويدادي واقعي مي‌دانند كه در زمانهاي گذشته به وقوع پيوسته و همين امر باعث مي‌شود با علاقه و دقّت بيشتري به‌اين مطالب گوش دهند. مي‌توان از اين علاقه براي ايجاد انگيزه و عادت دادن آنها به مطالعه و كتابخواني استفاده‌كرد. در حقيقت ما با قصه‌گويي لذّت و شيريني كتاب و مطالعه را به كام كودكان مي‌ريزيم و كودك وقتي بداند كه چنين‌قصه‌هايي شيرين و خيال‌انگيز محصول كتاب است در آرزوي آن است كه خودش هم بتواند بزودي كتاب به دست‌بگيرد و آن را بخواند.
3 ـ براي كودكان اشعار زيبا و موزون بخوانيد.
از آنجا كه كلام شعر آهنگين و موزون است به ميزان زيادي مورد علاقه و توجه كودكان قرار مي‌گيرد و آنان را به‌وادي تخيّل مي‌كشاند. خواندن شعر از روي كتاب براي بچه‌ها در جذب آنان به سوي آن و ايجاد رغبت و عادت به‌مطالعه بسيار مؤثر است و در حقيقت همان نقش قصه را ايفا مي‌كند. شعرهاي كودكان بايد كوتاه ـ ساده و روان بوده وبا آنچه مورد علاقة آنان است ارتباط نزديك داشته باشد تا بتواند روي آنها تأثير بگذارد.
4 ـ كتاب را با صداي بلند براي كودك خود بخوانيد.
بلند خواندن كتاب نه تنها محتوا و معناي آن را انتقال مي‌دهد بلكه بدين وسيله تصورهاي دروني، عشق و علاقه‌كتاب‌خوان نيز نسبت به افرادي كه براي آنها كتاب خوانده مي‌شود منتقل مي‌گردد و يك رابطه عميق عاطفي بين آنهاپديد مي‌آيد.
اگر وقتي كه ما مطالب كتاب را مي‌خوانيم با انگشت اشاره كنيم و اجازه دهيم كه كودك حركت‌هاي دست ما را ببيندو تصويرهاي كتاب را نگاه كند و ارتباط بين مطالب كتاب و تصويرهاي آن را برايش شرح دهيم او احساس مشاركت‌مي‌كند و علاقة بيشتري از خود نشان مي‌دهد.
5 ـ كودكان را به بيان داستانها و مطالبي كه خوانده‌اند تشويق كنيد.
كودكان علاقة زيادي به بيان مطالبي كه خوانده‌اند دارند و از اين كار لذت مي‌برند. وقتي كودك مي‌خواهد قصه‌اي راكه از زبان فرد ديگري شنيده يا در كتابي خوانده است براي ما تعريف كند بايد با صبر و حوصله و اشتياق به سخنان اوگوش دهيم و اين برخورد ما نشانگر اين است كه به مطالعه كودك و مطالبي كه خوانده است علاقه‌منديم. بنابراين اوسعي خواهد كرد اين كار خود را ادامه دهد و اطلاعات جديدتري كسب نمايد تا در فرصتهاي مناسب به بيان آنهابپردازد و مورد تشويق و تحسين قرار گيرد.
6 ـ براي كودكان و نوجوانان خود كتابها و نشريه‌هاي مناسب خريداري كنيد.
اگر والدين به خريد كتاب براي كودك اهميّت بدهند براحتي مي‌توانند او را بسوي مطالعه سوِ دهند. براي مثال‌وقتي پدر براي چند روز به مسافرت مي‌رود و كودك با بي‌صبري در انتظار آمدن او لحظه‌شماري مي‌كند با آمدن پدرخود را در آغوش او مي‌اندازد و معمولاً اولين سؤالش اين است كه پدر برايم چه آورده‌اي؟! ممكن است پدر بسته‌اي‌شيريني، اسباب‌بازي و يا لباس براي كودك آورده باشد اما اگر پدر همراه هر كدام از اين‌ها يك يا چند جلد كتاب‌متناسب سن او آورده باشد به او فهمانده كه همانطور كه شيريني، اسباب‌بازي و يا لباس اهميت دارد كتاب هم داراي‌ارزش است همچنين اهداء كتاب در موقعيتهاي مناسب مثل جشن تكليف و يا تولد مي‌تواند اثربخشي بالايي داشته‌باشد.
فعاليت‌هاي جنبي كه مدرسه یا آموزشگاه مي‌تواند جهت ترغيب دانش‌آموزان به مطالعه و كتابخواني‌انجام دهد.
1 ـ معرفي كتاب:
معرفي كتاب به عنوان يك كار انگيزشي براي ترويج فرهنگ مطالعه و كتابخواني مؤثر است. خلاصه كردن كتاب ومعرفي آن در تابلو اعلانات تأثير زيادي در تشويق دانش‌آموزان به مطالعه دارد. همچنين خواندن خلاصه كتاب و ذكرمشخصات آن در مراسم صبحگاهي مدرسه هم مي‌تواند انگيزه مطالعه را در دانش‌آموزان به وجود آورد.
2 ـ از جلسه‌هاي اوليا و مربيان و آموزش خانواده به نحو مطلوب استفاده كنيم:
بايد به والدين آموزش داده شود كه خواندن در دنياي امروز يك نياز اساسي و بخشي از زندگي است و به عنوان‌الگوي تربيتي فرزندان خود نقش مهمي در تشويق و ترغيب آنها به مطالعه دارد. حتي مجموعه‌اي از كتابهاي مفيد وساده به والدين معرفي كرد تا آنان نسبت به تهية اين كتابها اقدام كنند.
اگر مدرسه داراي فضاي مناسبي به عنوان كتابخانه است جلسة آموزش خانواده را در آنجا برگزار كرد و يا طوري‌برنامه‌ريزي كنيم كه اولياء از كتابخانه بازديد كنند و در جريان فعاليت‌هاي آن قرار گيرند. همچنين اگر به والديني كه‌همكاري خوب و قابل توجهي با مدرسه دارند كتابهاي مناسب تربيتي اهدا شود تأثير چشم‌گيري خواهد داشت.
3 ـ معرفي اعضاء فعال كتابخانه‌هاي كلاس و مدرسه:
اگر اعضاء فعال كتابخانه مدرسه يا كلاس در هفته شناسايي شوند و در يكي از روزهاي آن در حضور سايردانش‌آموزان تشويق گردند و يا نام آنها در تابلو كتابخانه نصب شود انگيزه بيشتري براي مطالعه ديگر دانش‌آموزان‌ايجاد مي‌كند. همچنين اين گونه كارها بيانگر اهميّت كتاب و مطالعه براي آنان است.
4 ـ برگزاري مسابقه كتابخواني
برگزاري مسابقه كتابخواني به عنوان وسيله‌اي مؤثر براي ايجاد رغبت بيشتر و عادت به مطالعه نزد كودكان ونوجوانان استفاده كرد و تعداد زيادي كتاب را روانه خانه‌ها كرد. همراه با مسابقه‌هاي كتابخواني، گسترش و تقويت‌مسابقه‌هاي مطالعه و تحقيق كه از جايگاه خوبي در مدارس و بين دانش‌آموزان برخوردار است بايد در نظر گرفته شود.
انتخاب كتابهاي مفيد و جذاب و تهيه جايزه‌هاي مناسب انگيزه دانش‌آموزان‌آموزان را براي شركت در اين‌مسابقه‌ها بيشتر مي‌كند.
5 ـ برگزاري مسابقه‌هاي حضوري پرسش و پاسخ
برگزاري مسابقه‌هاي حضوري پرسش و پاسخ شبيه آنچه در برنامه‌هاي تلويزيوني اجرا مي‌شود براي ايجاد عادت‌و تشويق دانش‌آموزان به مطالعه مفيد است به اين ترتيب كه تعدادي كتاب مناسب در زمينه‌هاي گوناگون به‌دانش‌آموزاني كه براي شركت در اين مسابقه ثبت‌نام كرده‌اند معرفي مي‌شود، دو گروه شركت كننده با آمادگي كامل به‌رقابت مي‌پردازند و به گروه برتر جايزه اهدا مي‌شود. برگزاري اين مسابقه در سطح كلاسها، مدرسه، منطقه و شهرستان‌فرصت مناسبي براي فراهم كردن زمينه مطالعه دانش‌آموزان است.
6 ـ از كتاب به عنوان جايزه استفاده كنيم.
اهداي كتاب به دانش‌آموزان به عنوان جايزه گامي است در جهت علاقه‌مند كردن دانش‌آموزان به مطالعه كه البته‌لازم است در انتخاب كتاب با توجه به نيازهاي سنّي و روحي دانش‌آموزان دقت لازم را داشت حتي بهتر است جايزه‌دانش‌آموز منحصراً كتاب نباشد بلكه همراه با جايزه‌هاي مورد علاقه آنها يك يا چند جلد كتاب مناسب نيز اهدا شود.
7 ـ از ساعت درس انشا استفاده كنيم.
درس انشا پايه و اساس تفكر و خلاقيت در دانش‌آموز است. معلم مي‌تواند با ارائة موضوعاتي متنوع و خلاِّ هم به‌پرورش قوه تفكر و خلاقيت كودك پرداخته و هم او را به مطالعه و كتابخواني علاقه‌مند سازد.
معلم مي‌تواند موضوعاتي را مانند اهميّت كتاب و مطالعه، نقش كتابخواني در زندگي انسان و پيشرفت جامعه،بهترين كتابي كه خوانده‌ام، اولين روزي كه به كتابخانه رفتم و خلاصه‌نويسي... موضوعهايي از اين قبيل به دانش‌آموزان‌بدهد و آنها را وادارد تا در اين باره به تفكر و نوشتن بپردازد.
ديگر اينكه از روشهايي استفاده كند تا دانش‌آموزان به سوي كتاب و كتابخانه هدايت شوند. به عنوان نمونه طوري‌برنامه‌ريزي كند تا دانش‌آموزان در هر جلسه درس انشا ضمن انجام تكاليف رسمي نوشته‌اي كوتاه از كتاب، نشريه يامجله و منبع ديگري با ذكر نام نويسنده و مأخذ آن در دفتر خود بنويسند تا بدين‌وسيله آنها به دنياي مطالعه وكتاب‌خواني قدم گذارند.
تشكيل كلاس درس انشاء در كتابخانه مدرسه، بردن دانش‌آموزان به كتابخانه‌ها، تشويق دانش‌آموزان به‌خلاصه‌نويسي كتابهاي گوناگون، نقد و بررسي داستانها در كلاس و همچنين قرائت نكته‌هاي آموزنده و جالب،قطعه‌هاي زيباي ادبي از كارهاي ديگري است كه معلم انشا مي‌تواند به وسيله آنها در دانش‌آموزان نسبت به مطالعه‌كتاب ايجاد رغبت و انگيزه نمايد.
8 ـ روشهاي صحيح مطالعه و تندخواني را به بچه‌ها آموزش دهيم.
مطالعه در جهان امروز به عنوان يك فن مطرح است. فني كه بسياري از دانش‌آموزان نسبت به آن بي‌اطلاع بوده ياداراي آگاهي اندكي هستند. شايد همين امر خود يكي از دلايل پايين بودن ميزان مطالعه در جامعه باشد، زيرا اگر افرادبتوانند با روش بهتر و سرعت بيشتري كتاب بخوانند و درك مطلب برايشان آسان باشد با علاقه‌مندي بيشتري كتاب رابه دست مي‌گيرند و مطالعه مي‌كنند بنابراين ضرورت دارد روشهاي صحيح مطالعه و تندخواني به دانش‌آموزان‌آموزش داده شود و راههاي تقويت حافظه و شيوه‌هاي بهتر يادگيري براي آنها بيان شود. اين كار به وسيله كتابهايي كه‌تحت عنوان «فن‌ّ مطالعه، تندخواني، تقويت حافظه و...» امكان‌پذير است.
اگر تصميم به مطالعه كردن داريد، بايد بهترين مكان ممكن را براي اين كار پيدا كنيد. البته اين مكان حتما بايد آرام و بي سرو صدا باشد و درآن شخص در اثر صداهايي مانند راديو، تلويزيون و سرو صداي اشخاص دچار گيجي نشود. اما اين مسئله كاملا هم قطعي نمي باشد. هنگاميكه وارد كلاس درس مي‌شويد ومي‌نشينيد، كارتان را با توجه به حرفهاي استاد شروع مي‌كنيد،. در اين جا نگرشها و توجه و رفتارتان به طور خودكار عمل مي‌كنند.
حتما شما هم مثل خیلی از محصل ها و دانشجویان، چرت زدن سر کلاس را تجربه کرده اید و تصور روشنی از این اتفاق در ذهن تان دارید. احتمالا تا الان شما به شیوه ها و روش های منحصر به فرد خودتان خواب آلودگی را ضربه فنی کرده اید و آن را از پا انداخته اید. البته اگر دل تان آمده باشد این کار را انجام بدهید؛ چون در آن لحظه هایی که تمایل داریم چرت بزنیم، آنقدر حال مان خوش است که دل کندن از آن حال، اراده آهنین می خواهد و مرد کهن!
خواص دعای نادعلی
از برای ناد علی (ع) هفتصد خاصیت ذکر کرده اند و در تمام مهمات آنرا موثر...
ادامه مطلب
چگونه درس بخوانیم تا موفق شویم؟
یکی از اشتباهات اکثر دانش آموزان این است که هر روز که به خانه می‌آیند بجای...
ادامه مطلب
با فرزندی که سیگار می کشد، چگونه برخورد کنیم؟
تا بحال سر زده به خانه آمده اید و متوجه این قضیه شده اید که دختر و یا پسرتان...
ادامه مطلب